Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να μείνουμε άνθρωποι

EDITORIAL
Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να μείνουμε άνθρωποι.

Το καλό παράδειγμα του Λάνθιμου και του Ευθύμη Φιλίππου

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος*

Tην περασμένη εβδομάδα ο Λάνθιμος και ο Ευθύμης Φιλίππου πήραν το Βραβείο Σεναρίου στη Βενετία. Κατάφεραν, δηλαδή, μέσα στο γενικό κλίμα παρακμής να προσηλωθούν στην τέχνη τους, να δουλέψουν και να κατορθώσουν κάτι εξαιρετικό.
Τυχαίνει να ξέρω ότι ήταν πολύ δύσκολες οι συνθήκες. Απ’ τον Κυνόδοντα σχεδόν δεν πήραν φράγκο – κακές συμφωνίες πρωτάρηδων. Και οι Άλπεις γυρίστηκαν σε κλίμα άρνησης. Όμως δεν διάλεξαν τη μίρλα, τις καταγγελίες – δεν έχασαν τον χρόνο τους. Αυτή είναι η εποχή μας, σε αυτή την εποχή έπρεπε να δουλέψουν. Αποτέλεσμα: ένας σπάνιος θρίαμβος, την ώρα που η Ελλάδα αυτοκτονεί.
Στις εποχές της μεγάλης κρίσης, οι άνθρωποι στρέφονται (ανάλογα με τον ψυχισμό και την κουλτούρα τους) στην καταστροφή ή στην Τέχνη. Στο μπάχαλο ή στη δημιουργία. Στην εχθροπάθεια ή στον ανθρωπισμό. Το πρώτο είναι εύκολο – η ενστικτώδης κίνηση της μάζας. Το δεύτερο χρειάζεται μεγαλύτερο κόπο, ευθύνη και σχετική μοναξιά.
Δεν κρίνω. Υπάρχουν λόγοι να είναι κάποιος σήμερα μπαχαλάκιας, μνησίκακος, γκρινιάρης. Η κοινωνική ζωή απαξιώθηκε. Όμως θαυμάζω περισσότερο εκείνον που, παρ’ όλα αυτά, ανεβαίνει πίστα. Εκείνον που δεν κολλάει στο καθημερινό τράφικο και κάνει κάτι δημιουργικό και χρήσιμο – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ιδιωτεύει ή αγνοεί τα θέματα της κοινωνίας. Διότι, όπως χόρτασα παρακμή, χόρτασα και αγανάκτηση. Και χρειάζομαι να δω πράγματα να γίνονται (όχι να λέγονται) απ’ όσους έχουν ακόμα μυαλό και χέρι. Πράγματα – όχι ερείπια.
Στην ομίχλη του τώρα, όπου όλοι βρίζουν (πιο δυνατά απ’ όλους: οι on-off προνομιούχοι) και σαν σε όνειρο όλοι τρέχουν μένοντας ακίνητοι, οι ήρωές μου είναι οι σοβαροί, νέοι άνθρωποι, σαν τον Ευθύμη και τον Λάνθιμο. Που λένε λίγα και κάνουν πολλά. Ως εάν δεν αυτοκτονούσε η Ελλάδα. Ως εάν, μετά την τεράστια επιτυχία του Κυνόδοντα, δεν ήταν ακόμα φτωχοί.
Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια στηρίζεται ολόκληρη σε αυτό το Ως Εάν, το Παρ’ Όλα Αυτά. Και στις τυφλές εποχές, αυτό ξεχωρίζει το φοβισμένο ζώο (δηλαδή το αγριεμένο πλήθος) απ’ τον ελεύθερο άνθρωπο.

*Ο Στάθης Τσαγκαρουσιάνος είναι εκδότης του περιοδικού Lifo

Πηγή: περιοδικό “Lifo”, τ. 262, 14 Σεπτεμβρίου 2011
http://www.lifo.gr/mag/columns/4199