«Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης»
Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος
Τρεῖς λέξεις πού πολύ πρόσφατα διεκδικοῦν τήν παρουσία τους στό χῶρο τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων. Τρεῖς λέξεις πού δίδεται ἡ ἐντύπωση ὅτι κομίζουν κάτι τό νέο καί τό προοδευτικό στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων. Ἀκούγοντας τες γιά πρώτη φορά ἔνιωσα μιά ἀπορία, ἀλλἀ καί μιά αἴσθηση ὅτι κάτι δέν ταιριάζει καλά.
Προσπαθῶ νά καταλάβω τήν πρόταση καί συνειδητοποιῶ ὅτι πρόκειται γιά τρεῖς λέξεις ὅπου ἡ μία ἀναιρεῖ τήν ἄλλη. Πόσο ἐλεύθερη μπορεῖ νά εἶναι μιά σχέση ἡ ὁποία χρειάζεται σύμφωνο; Τό σύμφωνο δέν ἔρχεται νά περιορίσει αὐτή τήν ἐλευθερία; Πόσο ἐλεύθερη μπορεῖ νά εἶναι μιά σχέση πού τήν ὀνομάζουμε συμβίωση; Ἡ συν+βίωση σάν πραγματικότητα δέν προϋποθέτει μιά ἐκχώρηση τῆς ἐλευθερίας σου στόν ἄλλο; Ἐάν μιλούσαμε γιά σύμφωνο συμβίωσης αὐτό θά ἦταν κατανοητό. Γιατί ὅμως προσθέτουμε τήν λέξη «ἐλεύθερης»; Γιά νά δείξουμε ὅτι εἴμαστε κάτι ἄλλο ἤ γιά νά κρύψουμε τήν γύμνια τῆς ψυχῆς μας; Ἀλλά σύμφωνο συμβίωσης εἶναι ὁ πολιτικός Γάμος. Γιατί χρειάζεται κάτι ἄλλο, κάτι διαφορετικό; Σέ τί συνίσταται λοιπόν αὐτή ἡ διαφορά;
Μέ προβληματίζει λοιπόν ἡ λέξη «ἐλεύθερη» ἀνάμεσα στίς ἄλλες δύο λέξεις: «σύμφωνο συμβίωσης». Ἀλήθεια! ἀπό ποιόν κινδυνεύει ἡ ἐλευθερία τῶν προσώπων ἐκείνων πού θά κάνουν τό σύμφωνο καί ἐπιχειροῦν νἀ τήν κατοχυρώσουν; Γιατί ἐπιμένουν τόσο πολύ στόν ψευδεπίγραφο τίτλο «ἐλεύθερη συμβίωση»; Σέ ποιά περίπτωση αὐτή ἡ συμβίωση θά ἦταν ἀνελεύθερη; Νομίζω ὅτι πίσω ἀπό ὅλη αὐτή τήν ἱστορία προσπαθοῦμε νά κρύψουμε τήν κρίση καί τήν χρεοκοπία τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων πού χαρακτηρίζει πλέον τήν ζωή μας. Προσπαθοῦμε νά κρύψουμε τήν ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης, προφανῶς τήν ἀπουσία τῆς ἀγάπης, τήν βεβαιότητα μας γιά τήν ἀνεντιμότητα τοῦ ἄλλου. Ποιοῦ ἄλλου; Μά, αὐτοῦ μέ τόν ὁποῖο θέλουμε νά συζήσουμε! Φοβόμαστε δηλαδή ὅτι ὁ ἄλλος, ἐάν δέν πάει καλά ἡ συμβίωσή μας, θά προσπαθήσει νά μᾶς ρίξει, δέν θά φερθεῖ μέ ἐντιμότητα στήν διανομή ὅσων ἀγαθῶν ἀποκτήσαμε μαζί. Μιά ἐλεύθερη σχέση, μέ τήν ἔννοια βέβαια τῆς ἐλευθερίας ὅπως τήν ἐννοῦμε, δέν προϋποθέτει σύμφωνα, ἀλλοιῶς δέν εἶναι ἐλεύθερη. Στό σύμφωνο λοιπόν μᾶς ὁδηγεῖ τό ὅτι στήν οὐσία αὐτοί οἱ δύο ἄνθρωποι πού συζοῦν δέν ἐμπιστεύονται ὁ ἕνας τόν ἄλλο καί προσπαθοῦν ὁ καθένας νά κατοχυρωθεῖ ἀπέναντι σ’αὐτόν «τόν ξένο» καί τόν «ἐν δυνάμει» ἐχθρό μέ τόν ὁποῖον θά συζήσει. Αὐτή εἶναι ἡ μόνη ἀλήθεια καί ἡ μόνη πραγματικότητα.
Ὁ Πολιτικός Γάμος εἶναι ἐπί τῆς οὐσίας ἕνα σύμφωνο συμβίωσης. Στήν περίπτωση διαλύσεως του προφανῶς προβλέπονται ὅλες ἐκεῖνες οἱ διαδικασίες κατοχυρώσεως τῶν προσώπων καί βέβαια ὁ γάμος αὐτός εἶναι ἡ νομιμοποίηση μιᾶς σχέσης. Ἀφοῦ λοιπόν ὑπάρχει ὁ πολιτικός Γάμος διατί ἐπινοήθηκε «τό σύμφωνο ἐλεύθερης συμβίωσης»; Πιθανῶς, ἀπ’ὅ,τι ἀκούγεται, μέ αὐτό θά μπορεῖ νά διαλυθεῖ πιό εὔκολα, πιό γρήγορα. Ἀλλά αὐτό ἀκριβῶς ἐπιβεβαιώνει τόν φόβο καί τήν ἔλλειψη τῆς ἐμπιστοσύνης ἀπέναντι στόν ἄλλο. Ἐκεῖ καταντήσαμε τίς ἀνθρώπινες σχέσεις μας στόν ἐσώτατο πυρήνα τους. Ἀλλά αὐτό δέν συνιστᾶ πρόοδο, οὔτε εἶναι κάτι νέο. Εἶναι ἡ ἐπιστροφή στήν βαρβαρότητα. Ἐπιβεβαιώνει τήν ἀνικανότητα τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου νά ἐρωτεύεται καί νά ἀγαπᾶ. Τό σύμφωνο μιᾶς τέτοιας συμβίωσης ἔρχεται νά κατοχυρώσει τόν ὀγκόλιθο τοῦ ἐγωϊσμοῦ τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ἀγάπη εἶναι μιά κίνηση ἐκστατική. Βγαίνεις ἀπό τόν ἑαυτό σου γιά νά συναντήσεις τόν ἄλλο. Ἀνοίγεις τόπο στήν καρδιά σου γιά νά ζήσει ὁ ἄλλος. Δέν χρησιμοποιεῖς ἁπλῶς τόν ἄλλο γιά τίς ὅποιες ἀνάγκες σου καί ὅταν τόν βαρεθεῖς ἤ συναντήσεις κάποιον ἄλλο πού σοῦ ἀρέσει περισσότερο τότε λύεις τήν σύμβαση.
Ὅταν ἀγαπᾶς, ὅταν μπορεῖς νά ἀγαπᾶς, τότε ὁ ἄλλος δέν εἶναι ἡ ἀπειλή σου ἤ ἀκόμη χειρότερα ἡ κόλασή σου. Τότε ὁ ἄλλος εἶναι ἡ χαρά σου καί ὁ πλουτισμός σου. ΜΙά σχέση εἶναι ἀληθινά ἐλεύθερη ὅταν τήν συνέχει καί τήν συγκροτεῖ ἡ ἀγάπη. Στήν Ἐκκλησία καί στό Μυστήριο τοῦ Γάμου δέν ἀναζητοῦμε τή νομιμοποίηση μιᾶς σχέσης, ἀλλά τόν πλουτισμό της μέ τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τοῦ ὁποίου οἱ πρῶτοι καρποί εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ χαρά καί ἡ εἰρήνη.
Στήν προοπτική τοῦ «συμφώνου ἀν-ελεύθερης συμβίωσης» οἱ δύο ἄνθρωποι ἀκόμα κι ἄν εἶναι μαζί εἶναι μόνοι, ὁ καθένας μένει στήν μοναξιά ἡ ὁποία δέν ὑπερβαίνεται μέ τό νά συνευρίσκονται στό ἴδιο κρεββάτι, ἀλλά μέ τό νά ἀγαπιοῦνται.
Φθάνουν πιά οἱ ψευδεπίγραφοι τίτλοι, φθάνουν τά ὡραῖα χρυσόχαρτα μέ τά ὁποῖα ἐπιχειροῦμε νά καλύψουμε τήν ἀσχήμια μας. Φτάνει ἡ ψευτιά πού γέμισε τή ζωή μας
Ἡ Πολιτεία πού θεσπίζει αὐτό τό σύμφωνο ἐπικαλεῖται τήν εὐρωπαϊκή πρακτική. Μά τόσο καιρό κατηγοροῦμε τήν Εὐρώπη γιατί «μᾶς πίνει τό αἷμα», γιατί μᾶς ἀφαιρεῖ τό ὀξυγόνο, γιατί μᾶς «πατάει στό λαιμό». Ξαφνικά ἀνακαλύψαμε τήν Εὐρώπη! Ξαφνικά ἡ Εὐρώπη ἔγινε τό πρότυπο καί τό παράδειγμά μας. Ἀκόμα ἕνα δεῖγμα ὑποτέλειας, φθηνοῦ μιμητισμοῦ καί ἄγνοιας τῆς δικῆς μας ἀρχοντικῆς παράδοσης πού ἤθελε τόν ἄνθρωπο, πρόσωπο ἀγάπης καί ὄχι ἀντικείμενο ἀπρόσωπης χρήσης.
Πηγή: Πύλη εκκλησιαστικών ειδήσεων Amen.gr, 22 Ιανουαρίου 2014
http: //www.amen.gr/article16690
Μικρο-ζωγραφική: «Ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Ἐκκλησία», Alardus Bible 1097,
Bibliotheque Valenciennes, France
Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος
Τρεῖς λέξεις πού πολύ πρόσφατα διεκδικοῦν τήν παρουσία τους στό χῶρο τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων. Τρεῖς λέξεις πού δίδεται ἡ ἐντύπωση ὅτι κομίζουν κάτι τό νέο καί τό προοδευτικό στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων. Ἀκούγοντας τες γιά πρώτη φορά ἔνιωσα μιά ἀπορία, ἀλλἀ καί μιά αἴσθηση ὅτι κάτι δέν ταιριάζει καλά.
Προσπαθῶ νά καταλάβω τήν πρόταση καί συνειδητοποιῶ ὅτι πρόκειται γιά τρεῖς λέξεις ὅπου ἡ μία ἀναιρεῖ τήν ἄλλη. Πόσο ἐλεύθερη μπορεῖ νά εἶναι μιά σχέση ἡ ὁποία χρειάζεται σύμφωνο; Τό σύμφωνο δέν ἔρχεται νά περιορίσει αὐτή τήν ἐλευθερία; Πόσο ἐλεύθερη μπορεῖ νά εἶναι μιά σχέση πού τήν ὀνομάζουμε συμβίωση; Ἡ συν+βίωση σάν πραγματικότητα δέν προϋποθέτει μιά ἐκχώρηση τῆς ἐλευθερίας σου στόν ἄλλο; Ἐάν μιλούσαμε γιά σύμφωνο συμβίωσης αὐτό θά ἦταν κατανοητό. Γιατί ὅμως προσθέτουμε τήν λέξη «ἐλεύθερης»; Γιά νά δείξουμε ὅτι εἴμαστε κάτι ἄλλο ἤ γιά νά κρύψουμε τήν γύμνια τῆς ψυχῆς μας; Ἀλλά σύμφωνο συμβίωσης εἶναι ὁ πολιτικός Γάμος. Γιατί χρειάζεται κάτι ἄλλο, κάτι διαφορετικό; Σέ τί συνίσταται λοιπόν αὐτή ἡ διαφορά;
Μέ προβληματίζει λοιπόν ἡ λέξη «ἐλεύθερη» ἀνάμεσα στίς ἄλλες δύο λέξεις: «σύμφωνο συμβίωσης». Ἀλήθεια! ἀπό ποιόν κινδυνεύει ἡ ἐλευθερία τῶν προσώπων ἐκείνων πού θά κάνουν τό σύμφωνο καί ἐπιχειροῦν νἀ τήν κατοχυρώσουν; Γιατί ἐπιμένουν τόσο πολύ στόν ψευδεπίγραφο τίτλο «ἐλεύθερη συμβίωση»; Σέ ποιά περίπτωση αὐτή ἡ συμβίωση θά ἦταν ἀνελεύθερη; Νομίζω ὅτι πίσω ἀπό ὅλη αὐτή τήν ἱστορία προσπαθοῦμε νά κρύψουμε τήν κρίση καί τήν χρεοκοπία τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων πού χαρακτηρίζει πλέον τήν ζωή μας. Προσπαθοῦμε νά κρύψουμε τήν ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης, προφανῶς τήν ἀπουσία τῆς ἀγάπης, τήν βεβαιότητα μας γιά τήν ἀνεντιμότητα τοῦ ἄλλου. Ποιοῦ ἄλλου; Μά, αὐτοῦ μέ τόν ὁποῖο θέλουμε νά συζήσουμε! Φοβόμαστε δηλαδή ὅτι ὁ ἄλλος, ἐάν δέν πάει καλά ἡ συμβίωσή μας, θά προσπαθήσει νά μᾶς ρίξει, δέν θά φερθεῖ μέ ἐντιμότητα στήν διανομή ὅσων ἀγαθῶν ἀποκτήσαμε μαζί. Μιά ἐλεύθερη σχέση, μέ τήν ἔννοια βέβαια τῆς ἐλευθερίας ὅπως τήν ἐννοῦμε, δέν προϋποθέτει σύμφωνα, ἀλλοιῶς δέν εἶναι ἐλεύθερη. Στό σύμφωνο λοιπόν μᾶς ὁδηγεῖ τό ὅτι στήν οὐσία αὐτοί οἱ δύο ἄνθρωποι πού συζοῦν δέν ἐμπιστεύονται ὁ ἕνας τόν ἄλλο καί προσπαθοῦν ὁ καθένας νά κατοχυρωθεῖ ἀπέναντι σ’αὐτόν «τόν ξένο» καί τόν «ἐν δυνάμει» ἐχθρό μέ τόν ὁποῖον θά συζήσει. Αὐτή εἶναι ἡ μόνη ἀλήθεια καί ἡ μόνη πραγματικότητα.
Ὁ Πολιτικός Γάμος εἶναι ἐπί τῆς οὐσίας ἕνα σύμφωνο συμβίωσης. Στήν περίπτωση διαλύσεως του προφανῶς προβλέπονται ὅλες ἐκεῖνες οἱ διαδικασίες κατοχυρώσεως τῶν προσώπων καί βέβαια ὁ γάμος αὐτός εἶναι ἡ νομιμοποίηση μιᾶς σχέσης. Ἀφοῦ λοιπόν ὑπάρχει ὁ πολιτικός Γάμος διατί ἐπινοήθηκε «τό σύμφωνο ἐλεύθερης συμβίωσης»; Πιθανῶς, ἀπ’ὅ,τι ἀκούγεται, μέ αὐτό θά μπορεῖ νά διαλυθεῖ πιό εὔκολα, πιό γρήγορα. Ἀλλά αὐτό ἀκριβῶς ἐπιβεβαιώνει τόν φόβο καί τήν ἔλλειψη τῆς ἐμπιστοσύνης ἀπέναντι στόν ἄλλο. Ἐκεῖ καταντήσαμε τίς ἀνθρώπινες σχέσεις μας στόν ἐσώτατο πυρήνα τους. Ἀλλά αὐτό δέν συνιστᾶ πρόοδο, οὔτε εἶναι κάτι νέο. Εἶναι ἡ ἐπιστροφή στήν βαρβαρότητα. Ἐπιβεβαιώνει τήν ἀνικανότητα τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου νά ἐρωτεύεται καί νά ἀγαπᾶ. Τό σύμφωνο μιᾶς τέτοιας συμβίωσης ἔρχεται νά κατοχυρώσει τόν ὀγκόλιθο τοῦ ἐγωϊσμοῦ τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ἀγάπη εἶναι μιά κίνηση ἐκστατική. Βγαίνεις ἀπό τόν ἑαυτό σου γιά νά συναντήσεις τόν ἄλλο. Ἀνοίγεις τόπο στήν καρδιά σου γιά νά ζήσει ὁ ἄλλος. Δέν χρησιμοποιεῖς ἁπλῶς τόν ἄλλο γιά τίς ὅποιες ἀνάγκες σου καί ὅταν τόν βαρεθεῖς ἤ συναντήσεις κάποιον ἄλλο πού σοῦ ἀρέσει περισσότερο τότε λύεις τήν σύμβαση.
Ὅταν ἀγαπᾶς, ὅταν μπορεῖς νά ἀγαπᾶς, τότε ὁ ἄλλος δέν εἶναι ἡ ἀπειλή σου ἤ ἀκόμη χειρότερα ἡ κόλασή σου. Τότε ὁ ἄλλος εἶναι ἡ χαρά σου καί ὁ πλουτισμός σου. ΜΙά σχέση εἶναι ἀληθινά ἐλεύθερη ὅταν τήν συνέχει καί τήν συγκροτεῖ ἡ ἀγάπη. Στήν Ἐκκλησία καί στό Μυστήριο τοῦ Γάμου δέν ἀναζητοῦμε τή νομιμοποίηση μιᾶς σχέσης, ἀλλά τόν πλουτισμό της μέ τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τοῦ ὁποίου οἱ πρῶτοι καρποί εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ χαρά καί ἡ εἰρήνη.
Στήν προοπτική τοῦ «συμφώνου ἀν-ελεύθερης συμβίωσης» οἱ δύο ἄνθρωποι ἀκόμα κι ἄν εἶναι μαζί εἶναι μόνοι, ὁ καθένας μένει στήν μοναξιά ἡ ὁποία δέν ὑπερβαίνεται μέ τό νά συνευρίσκονται στό ἴδιο κρεββάτι, ἀλλά μέ τό νά ἀγαπιοῦνται.
Φθάνουν πιά οἱ ψευδεπίγραφοι τίτλοι, φθάνουν τά ὡραῖα χρυσόχαρτα μέ τά ὁποῖα ἐπιχειροῦμε νά καλύψουμε τήν ἀσχήμια μας. Φτάνει ἡ ψευτιά πού γέμισε τή ζωή μας
Ἡ Πολιτεία πού θεσπίζει αὐτό τό σύμφωνο ἐπικαλεῖται τήν εὐρωπαϊκή πρακτική. Μά τόσο καιρό κατηγοροῦμε τήν Εὐρώπη γιατί «μᾶς πίνει τό αἷμα», γιατί μᾶς ἀφαιρεῖ τό ὀξυγόνο, γιατί μᾶς «πατάει στό λαιμό». Ξαφνικά ἀνακαλύψαμε τήν Εὐρώπη! Ξαφνικά ἡ Εὐρώπη ἔγινε τό πρότυπο καί τό παράδειγμά μας. Ἀκόμα ἕνα δεῖγμα ὑποτέλειας, φθηνοῦ μιμητισμοῦ καί ἄγνοιας τῆς δικῆς μας ἀρχοντικῆς παράδοσης πού ἤθελε τόν ἄνθρωπο, πρόσωπο ἀγάπης καί ὄχι ἀντικείμενο ἀπρόσωπης χρήσης.
Πηγή: Πύλη εκκλησιαστικών ειδήσεων Amen.gr, 22 Ιανουαρίου 2014
http: //www.amen.gr/article16690
Μικρο-ζωγραφική: «Ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Ἐκκλησία», Alardus Bible 1097,
Bibliotheque Valenciennes, France
