Η επανάσταση των σιωπηλών

Η επανάσταση των σιωπηλών.
Θα είναι μια επανάσταση βουβή, που θα στηρίζεται απλώς στην αλληλεγγύη των βλεμμάτων
Γιώργος Γραμματικάκης


Οι Σειρήνες όμως έχουν ένα όπλο πιο φοβερό και από το τραγούδι: τη σιωπή τους. Και πιθανότερο, παρόλο που δεν έτυχε ποτέ, θα ήταν να γλιτώσεις από το τραγούδι τους, παρά από τη σιωπή τους [Φραντς Κάφκα, Η σιωπή των σειρήνων].

Η επανάσταση που οραματίζομαι θα είναι μια επανάσταση των σιωπηλών. Δεν θα έχει σημαίες αναπεπταμένες, συνθήματα και ιδεολογικές διακηρύξεις. Θα είναι μια επανάσταση βουβή, που θα στηρίζεται απλώς στην αλληλεγγύη των βλεμμάτων. Θα ξεκινήσει από την απόλυτη, την οργισμένη σιωπή, και θα αποδώσει στον άνθρωπο ό,τι στερήθηκε, ό,τι ονειρεύθηκε, ό,τι ζήτησε με κραυγές -πριν επιλέξει τη σιωπή. Γιατί αυτή η σιωπή είναι η απόγνωση και η προσδοκία του. Δεν είναι αποδοχή, μήτε μοιρολατρία. Η σιωπή είναι το μέτρο της διαψευσμένης του ζωής, η πίκρα για τις επαγγελίες που ακυρώθηκαν, η οργή για την υποκρισία και το ψέμα. Η σιωπή είναι το ανώτερο στάδιο της πολιτικής ωριμότητας. Αν οδηγήσει στην επανάσταση, θα είναι μια επανάσταση αληθινή, αφού για πρώτη φορά δεν θα δεσμεύεται από τα λόγια της, θα δεσμεύεται μόνον από τα αισθήματά της. Η επανάσταση των σιωπηλών δεν απευθύνεται λοιπόν σε ορισμένες τάξεις κοινωνικές, ούτε υπόσχεται ευημερία και δικαιώματα. Υπόσχεται μόνον μια άλλη γλώσσα: Την ξεχασμένη γλώσσα της ειλικρίνειας και της ευθύνης. Δεν επιδιώκει την εξουσία, αφού όπως απέδειξε η Ιστορία αυτό οδηγεί στη βία και τον εκφυλισμό. Επιδιώκει, όμως, να αποδώσει στον άνθρωπο την εξουσία της ζωής του, να απαντήσει στη βουβή απόγνωση της σιωπής του. «Η επανάσταση», σχολίασε ο μέγιστος των θεωρητικών της, «συνιστά μια πνευματική αναταραχή, μέσω της οποίας μια ομάδα ανθρώπων επιδιώκει να θέσει νέα θεμέλια για την ύπαρξή της». Σε αυτήν λοιπόν την επανάσταση, που αναζητά αιωνίως τα θέμελιά της, δεν έχουν ίσως θέση οι ποιητές, μήτε οι φιλόσοφοι. Εχουν όμως θέση οπωσδήποτε οι άνεργοι. Ο φιλόσοφος προσπαθεί να καταλάβει τον κόσμο, ο ποιητής δημιουργεί τον δικό του. Ο άνεργος όμως τον στερείται εξ ορισμού. Η ανεργία αποτελεί τον παραλογισμό ενός πολιτισμού, που δεν παύει να επαίρεται για τις κατακτήσεις του. Ο παραλογισμός αυτός, αλλού μεταφράζεται στην πρόκληση της χλιδής, στον άνεργο σε ταπεινώσεις που δεν τελειώνουν. Ο άνεργος κατέφυγε στη σιωπή, επειδή κουράστηκε να ακούει για επενδύσεις και για τη μείωση της ανεργίας· που εξαιρεί ωστόσο πάντοτε τον ίδιο. Ο άνεργος είναι πια σιωπηλός, όχι επειδή θέλει να κρύψει την οργή του, αλλά επειδή δεν αντέχει να μιλήσει άλλο. Η σιωπή -που κρύβει την απόγνωση- χαρακτηρίζει ακόμα όσους νοιάζονται αληθινά για τα δεινά του περιβάλλοντος. Δεν είναι οι οικολόγοι: Οι οικολόγοι φλυαρούν χωρίς μέτρο, και αναζητούν διαρκώς άλλοθι στον εαυτό τους και την «ανάπτυξη». Στην επανάσταση των σιωπηλών, θα συμμετέχουν οι άλλοι: Οσοι γνωρίζουν ότι η ανάσα της φύσεως είναι το ίδιο σπουδαία με τη δική τους ανάσα, ότι τα τραύματά της αποτελούν τραύματα στο δικό τους σώμα και την ψυχή. Αν σήμερα η μόνη προσδοκία τους είναι η επανάσταση των σιωπηλών, είναι επειδή κουράστηκαν να καταγγέλουν: την ασίγαστη μανία καταστροφής σε παραλίες και δάση, τις απάνθρωπες πόλεις που στεγνώνουν τις ψυχές, τη θυσία του αιώνιου και του αναγκαίου στο εφήμερο και το ταπεινό. Η επανάσταση των σιωπηλών δεν υπόσχεται νόμους και διατάγματα, που θα αποβλέπουν στην «προστασία» του περιβάλλοντος. Θεωρεί, αντίθετα, ότι είναι ο άνθρωπος που πρέπει να προστατευθεί. Εκείνος -που σήμερα σιωπά με απόγνωση- και οι επίγονοί του. Το περιβάλλον είναι ανάγκη να παραμείνει όσο γίνεται υπερήφανο και ανέγγιχτο, επειδή μόνον έτσι ανθεί πράγματι η ζωή. Αλλιώς, θα πληθαίνουν οι απομιμήσεις και τα ομοιώματά της. Στην επανάσταση των σιωπηλών συμμετέχουν και όσοι είδαν το διαφορετικό κόσμο, που έπλασαν μέσα τους, να διαψεύδεται και να συντρίβεται. Μήτε μετάνιωσαν όμως, επειδή ο κόσμος τους είχε αξίες και ήθος, μήτε αλλάζουν. Στην επανάσταση των σιωπηλών, είναι σημαιοφόροι χωρίς σημαίες, πεζοπόροι χωρίς προμήθειες. Διαθέτουν την τιμιότητα του βλέμματος και μια παράδοξη αξιοπρέπεια. Ο κόσμος όμως που έπλασαν -που είχε αξίες και ήθος- είναι πάντοτε εκεί. Και απαιτεί το σεβασμό από όσους μιλούν εξ ονόματός του. Αυτοί οι σημαιοφόροι -χωρίς σημαίες- στην επανάσταση των σιωπηλών είναι η εγρήγορση και η συνείδησή της. Όσοι άλλωστε κατέφυγαν στη σιωπή δεν έπαυσαν να ονειρεύονται: τη δίκαιη συγκρότηση του κοινωνικού ιστού, την αύρα μιας παιδείας ουσιαστικής, την ενίσχυση των δημιουργικών δυνάμεων που εν είδει μικρής φωτιάς υπάρχουν στον καθένα. Αντί όμως να κερδίσουν τη μοναδικότητά τους, έγιναν αριθμοί και αποδέκτες. Αριθμοί σε πίνακες στατιστικής και σε μετρήσεις θεαματικότητας· αποδέκτες σε επίπλαστες ανάγκες και όμηροι μιας ανεξέλεγκτης προόδου. Κι ενώ τα στοιχεία και οι εξαγγελίες των πολιτικών μιλούν για τη διαρκή άνοδο του εθνικού εισοδήματος, εκείνοι αισθάνονται ότι το βιοτικό τους επίπεδο -με την έννοια του βίου, της ζωής- διαρκώς μειώνεται. Αυτός άλλωστε -εγώ ή εσείς- που οραματίζεται την επανάσταση των σιωπηλών, δεν ενδιαφέρεται αν επικριθεί ως ρομαντικός, μήτε αν καταταχθεί από τους εχέφρονες στους υπέρμαχους μιας ουτοπίας, από τις πολλές που γνώρισε η Ιστορία. Οι επικριτές της επανάστασης των σιωπηλών, συχνά φορτωμένοι με διπλώματα και κοινωνιολογικές περγαμηνές, αγνοούν την αξία της σιωπής, το εν δυνάμει επαναστατικό της περιεχόμενο. Τι άλλο όμως ήταν η εξέγερση του Πολυτεχνείου -για να αναφερθούμε στην επικαιρότητα- από μια κραυγή σπαρακτική, μια στιγμή επαναστάσεως ύστερα από χρόνια σιωπής; Η σιωπή υπήρχε από νωρίς στις διαψευσμένες προσδοκίες των νέων ανθρώπων, σερνόταν στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα και τους δρόμους της Αθήνας, μιλούσε με μουσικές και αθέατα δάκρυα. Η βία επιτάχυνε την έκφρασή της, τα τανκς προσπάθησαν να καλύψουν την απειλή της. Όσοι λοιπόν αμφισβητούν την επανάσταση των σιωπηλών, δεν μέτρησαν ποτέ την αξία της σιωπής, δεν έτυχε ποτέ να αντιληφθούν την εκρηκτική της δύναμη. Μήπως όμως και ο έρωτας δεν είναι ως επί το πλείστον σιωπή, μήπως μέσα στη σιωπή δεν πλάθει ο δημιουργός το έργο του; «Οι επαναστάσεις είναι τρελές εμπνεύσεις της Ιστορίας», έγραψε ένας σπουδαίος επαναστάτης, που δολοφονήθηκε μάλιστα από τους πρώην συντρόφους του στην εξορία. Η επανάσταση των σιωπηλών δεν θα είναι απλώς μια τρελή έμπνευση της ανθρώπινης ιστορίας. Θα είναι ίσως η συνέχεια και η αποθέωσή της.

Πηγή: Lifo.gr, 20 Ιουλίου 2013
http://www.lifo.gr/team/readersdigest/39997
Από το grafida.net

Φωτογραφία: Σπύρος Τσιλιγκιρίδης

ΕΕΚ: Να απορριφθεί η μήνυση των ναζιστών (συλλογή υπογραφών)

Αλληλεγγύη στους Σάββα Μιχαήλ και Κωνσταντίνο Μουτζούρη / 

Solidarité avec Savas Mikhail et Constantin Moutzouri
ΕΕΚ: Να απορριφθεί η μήνυση των ναζιστών
(συλλογή υπογραφών)

ΨΗΦΙΣΜΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Να απορριφθεί η μήνυση των ναζιστών – Να παύσει κάθε δίωξη κατά του γραμματέα του EEK Σάββα Mιχαήλ και του πρώην πρύτανη του EMΠ Kων/νου Mουτζούρη.
Η Ναζιστική «Χρυσή Αυγή» κατέθεσε το 2009, μετά τα βίαια επεισόδια που προκάλεσε στον Άγιο Παντελεήμονα Αθηνών, μηνυτήρια αναφορά εναντίον όλης της ελληνικής Αριστεράς, διαφόρων συλλογικοτήτων και μεμονωμένων προσωπικοτήτων, μαζί και κατά του Σάββα Μιχαήλ-Μάτσα, γενικού γραμματέα του ΕΕΚ, κατηγορώντας τον για μια προκήρυξη του ΕΕΚ που δημοσιεύτηκε στη Νέα Προοπτική και η οποία, σύμφωνα με τους Ναζί, ενέχονταν για «συκοφαντική δυσφήμιση», «διέγερση σε βιαιοπραγίες και αμοιβαία διχόνοια» και «διατάραξη της κοινής ειρήνης».
Αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2012, μετά από μια σειρά ομιλιών του Σάββα Μιχαήλ σε αντιφασιστικές εκδηλώσεις, οι Ναζί κυκλοφορούν στο διαδίκτυο ένα κατάπτυστο λίβελλο με φωτογραφίες του γραμματέα του ΕΕΚ και με το δολοφονικό αντισημιτικό κάλεσμα «Λιώστε το Εβραϊκό σκουλήκι». Λίγο πριν, τον Νοέμβριο του 2012, οι ελληνικές κρατικές εισαγγελικές αρχές δέχτηκαν την μήνυση της ΧΑ του 2009 και διέταξαν ανακρίσεις από την ΓΑΔΑ. Τώρα, τον Ιούνιο του 2013, παραπέμπουν σε δίκη, από όλο τον μακρύ κατάλογο των μηνυομένων, κατ’ επιλογή, τον Σάββα Μιχαήλ και τον πρώην Πρύτανη του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου κ. Kωνσταντίνο Μουτζούρη, τον οποίον κατηγορούν ότι επέτρεπε την λειτουργία του εναλλακτικού ιστότοπου Athens Indymedia από τον χώρο του Πολυτεχνείου. Η δίκη θα διεξαχθεί στο Πρώτο Mονομελές Πλημ/κείο Αθηνών στις 3 Σεπτεμβρίου 2013, στις 9 π.μ.
Καταγγέλλουμε αποφασιστικά το κυνήγι μαγισσών που οργανώνουν οι Ναζί με τη σύμπραξη των Ελληνικών αρχών και απαιτούμε την παύση της δίωξης του Σάββα Μιχαήλ, του πρώην πρύτανη κ. Μουτζούρη και όλων των αντιφασιστών.
Συλλογή υπογραφών εδώ.

-//-

RESOLUTION OF SOLIDARITY
To reject the Nazi lawsuit – To cease all charges against the Secretary of EEK Savvas Michail and the former Rector of the National Polytechnical University Konstantinos Moutzouris.
The Nazi “Golden Dawn” in 2009, after the violent incidents that caused to Agios Panteleimonas district of Athens, submitted a criminal complaint against the entire Greek Left, various collectives, individual personalities and also Savvas Michail Matsas, general secretary of ΕΕΚ, accusing him for a leaflet of EΕΚ published at Nea Prooptiki (EEK’s newspaper), which, according to the Nazis posed to “slandering”, “agitation to violence and mutual discord” and “breach of the public peace”.
Later, in December 2012, after a some series of speeches by Savvas Michail in antifascist events, the Nazis circulated on the internet a despicable libel with photos of the Secretary of EΕΚ with a murderous anti-Semitic call “Melt the Jewish worm”. Shortly before, in November 2012, the Greek state prosecutors accepted the lawsuit of the Golden Dawn in 2009 and ordered interrogations from the police headquarters in Athens. Now, in June 2013, they indict, from the entire long list of sued, by choice, Savvas Michail and the former Rector of the National Polytechnical University, Mr. Konstantinos Mountzouris, whom they accuse of allowing the operation of the alternative site Athens Indymedia from the University. The trial will be conducted at the First Single Criminal Court of Athens on September 3, 2013, at 9 am.
We decisively denounce the witch hunting organized by the Nazis in partnership with the Greek authorities and we demand the cessation of the persecution of Savvas Michail, of the former rector Mr. Mountzouris and of all the antifascists.

Vote here.

-//-
Grèce: l’antisémitisme fait-il la loi?
Une intervention de Michael Löwy
02.07.2013
Un marxiste juif est traîné devant les tribunaux, accusé par les nazis de les avoir «calomniés». Sommes-nous en Allemagne en 1933? Pas du tout: il s’agit de la Grèce «démocratique» (avec beaucoup de guillemets) de 2013… L’accusé en question s’appelle Savas Mikhail, brillant intellectuel et dirigeant d’une des organisations de la gauche marxiste-révolutionnaire grecque.
Savas Mikhail est un penseur a-typique et parfaitement «hors normes»: juif grec anti-sioniste et internationaliste, il est l’ auteur d’une œuvre considérable, inclassable, quelque part entre littérature, philosophie et lutte de classes, qui se distingue par l’originalité et le dynamisme de sa démarche. La première chose qui impressionne le lecteur de ses écrits c’est son immense culture: l’auteur connaît de près la Bible, le Talmud, la Kabbale, le théatre grec ancien, la littérature européenne, la philosophie française contemporaine, la poésie grecque moderne, Hegel et Marx – sans parler de Trotsky, sa principale boussole politique – on pourrait allonger la liste.
[...]
Savas Mikhail n’a jamais caché ses convictions anti-fascistes, et n’a pas cessé, ces dernières années, de dénoncer les activités néfastes de l’organisation néo-nazie «Aube Dorée» (Chryssi Avghi) – qui aurait dû s’appeler plutôt «Crépuscule Sanglant». Or, en 2009, cette organisation qui se réclame avec insistance de l’héritage du Troisième Reich, a présenté, devant la Justice grecque, un protocole d’accusation contre un grand nombre de personnalités de différents courants de la gauche et l’extrême-gauche grecque. Par décision du Procureur – nommé par le gouvernement hégemonisé par la droite néo-libérale – la police a convoqué en 2012 ces personnalités pour un interrogatoire. D’un commun accord ils ont tous refusé, mais ont envoyé des déclarations légale réfutant les accusations. Après examen de ses documents, le Procureur a décidé de traîner devant les tribunaux deux de ces personnes: Savas Mikhail et l’ancien doyen de l’Ecole Polytechnique, Constantin Moutzouri, accusé d’avoir permis à Indymedia, un media social alternatif, d’utiliser les installations de l’Ecole pour ses émissions. Savas Mikhail a été pour sa part accusé de «diffamation» envers les néo-nazis – pour les avoir traité de criminels – d’ «incitation à la violence» – pour avoir appelé à combattre le fascisme – et de «atteinte à la paix civile», pour avoir appelle, dans un tract, à manifester contre Chryssi Avghi. Pendant ce temps, les néo-nazis grecs menaient une campagne antisémite forcenée contre Savas Mikhail, en le dénonçant dans leurs moyens de communication comme «un agent de la conspiration juive mondiale contre la Nation grecque, pour provoquer une guerre civile et établir un régime judéo-bolchévique». Sinistre impression de déjà-vu…
[...]
Lire l’intégralité de l’article sur Mediapart.fr. Signez la pétition ici.

Πηγή: Μπλογκ «Ενάντια στον Αντισημιτισμό» 
http://enantiastonantisimitismo.wordpress.com/2013/07/05/solidarite-avec-savas-mikhail-et-constantin-moutzouri/
Posted on 05/07/2013 by DiKra

Στενή κουζίνα

Aπό την ταινία Kes του Κεν Λόουτς

Στενή κουζίνα.
Είναι τόσο ωραία τα πλάσματα όταν πετούν (ακόμα κι αν πετούν μακρυά μας!)
Στάθης Τσαγκαρουσιάνος


Συμβαίνει κάτι κάθε λίγα χρόνια που με αφήνει άναυδο. Έρχεται ένας κοκκινολαίμης στο παράθυρο της κουζίνας μου την ώρα που φτιάχνω καφέ. Την αυγή. Για δευτερόλεπτα. Κάθεται στο χείλος μιας γλάστρας με πιπεριές και με κοιτάει συστρέφοντας το κεφάλι του. Πονηρός. Σαν να καταλαβαίνει τι έχω.
Έχω ένα κόλλημα με ό,τι πετάει – από σπουργίτια έως αεροπλάνα. Μικρός είχα έναν τσαλαπετεινό. Πάπουζα τον λέμε στη Ζάκυνθο. Τον είχε φέρει ο πατέρας μου λαβωμένο από το κυνήγι. Τον έπλυνα, του έβαλα λάδι και τον έσωσα. Δειλά, άρχισε να πετάει. Δεν τον έβαλα ποτέ σε κλουβί. Πέταγε γύρω απ’ τον κήπο, καθόταν στα καλάμια της περγουλιάς. Ερχόταν όταν τον φώναζα και καθόταν στον ώμο μου. Έχω μια φωτογραφία στο πανηγύρι του Αγίου Λύπιου (εκεί που ο Σολωμός βάζει τον Ιερομόναχο Διονύσιο να μετράει στα δάχτυλα του ενός χεριού του τούς δίκαιους του κόσμου), κάτω από τις αιωνόβιες ελιές: ο πατέρας μου, δυο θείοι μου, η νόνα μου η Ελένη (όλοι νεκροί) κι εγώ με κοντά παντελόνια και τον πάπουζα κρατημένο στο στήθος. Το λοφίο σε πλήρη ανάπτυξη. Λάμπω από ευτυχία.
Αργότερα, είδα στο αριστουργηματικό Κες του Κεν Λόουτς την ίδια αγάπη ενός παιδιού της εργατικής Αγγλίας για το γεράκι του. Και διέκρινα ότι τέτοιο δέσιμο είναι χαρακτηριστικό των στριμωγμένων προσώπων. Ναι, ήμουν απόλυτα στριμωγμένος, πράγμα που έκανε εύφορη την εσωτερική μου ζωή (εύφορη -- όχι κατ’ ανάγκην ενδιαφέρουσα), και χωρίς να το καταλαβαίνω, στο πέταγμα του τσαλαπετεινού μου (ακόμα κι ενός καναρινιού που είχα αργότερα και το άφηνα επίσης ελεύθερο έξω από το κλουβί του!) λαχτάραγα τη δική μου ελευθερία και άπλα.
Είναι τόσο ωραία τα πλάσματα όταν πετούν (ακόμα κι αν πετούν μακρυά μας!). Σε ένα μικρό ξενοδοχείο που πάω στον Βόσπορο οι γλάροι έρχονται και αράζουν στο μπαλκόνι μου. Κάθονται σαν μπανιέρες με κίτρινα πόδια κότας, φρικαλέα πέλματα και περπάτημα γριάς κουτσομπόλας με οστεοπόρωση. Σιχαμένοι! Αλλά μετά εκτινάσσονται στον επιπόλαιο ουρανό του Σαββατόβραδου κι αρχίζουν αυτά τα αβαρή, ανάερα οχτάρια, που αν τα δεις με το κεφάλι γερτό, μοιάζουν με το σύμβολο του απείρου – και είναι όντως ένα διαμαντένιο θραύσμα του απείρου.
Εν πάση περιπτώσει, προχθές που ξύπνησα με πόνους από μια εγχείρηση που έκανα (όλα πήγαν καλά), πήγα να φτιάξω τον καφέ μου με αυτές τις σκέψεις που είναι καθαρές σαν λάμα και τις κάνεις μετά από κάθε εμπειρία πόνου (ή θανάτου) και όλες είναι μια δοξολογία της ύπαρξης. Και ήρθε πάλι ο παλιός κοκκινολαίμης στη γλάστρα με τις πιπεριές! Λιγότερο από 10 δεύτερα. Πλάγιασε το κεφάλι και με κοίταξε με το τεταμένο πονηρό μάτι του -- κι ήταν σαν να κοιτάει το μάτι του διαστήματος έναν άνθρωπο στην κουζίνα του που αναρρωνύει. Και να του δίνει δύναμη χύμα.
Στη στενή κουζίνα κάθισα και ήπια τον πρώτο καφέ της μέρας, εντελώς ήσυχος, εντελώς σίγουρος: όσο ζούμε, τίποτα δεν μπορεί να μας καθηλώσει. Είναι απλό – απλώνεις τα χέρια σου και πετάς.
Κι ό,τι θες, κάνεις. Από την αρχή κι από την αρχή ξανά.

Πηγή: www.lifo.gr, 19 Ιουνίου 2013
http://www.lifo.gr/mag/columns/5765

Η τηλεόραση ως ζηλωτική θεότητα

Η τηλεόραση ως ζηλωτική θεότητα
Σωτήρης Γουνελάς

Η τηλεόραση καθιερώθηκε να βομβαρδίζει ατέ­λειωτες ώρες και μερόνυχτα τον κοινωνικό μαζικό άνθρωπο με ό,τι χειρότερο συμβαίνει στον κόσμο· και μόνο παρενθετικά, σχεδόν κατ’ εξαίρεση, μπορεί να πα­ρουσιαστεί κάτι διαφορετικό ή ποιοτικό, συζήτηση, ταινία ή ντοκυμαντέρ. Το ποσοστό αυτών των τελευταίων σε σχέση με την καθημερινή σαβούρα είναι ελάχιστο. Η καθημερινή αυτή σαβούρα έχει και συνεργάτη σπουδαίο: τις διαφημίσεις.
Οι διαφημίσεις είναι το άλλοθι της σαβούρας. Γιατί μέσαθέ τους αναδύεται ένας γυαλιστερός, λουσάτος κόσμος: είτε πρόκειται για πιάτα, είτε για πλακάκια, είτε βεβαίως για αυτοκίνητα όλα αστράφτουν και επιπλέον έμμεσα ή άμεσα, σαν είδος σάλτσας ή επιδορπίου, προβάλλεται το γυναικείο σώμα ή κομμάτια του (μερικές φορές μάλιστα όχι απλώς έμμεσα ή άμεσα αλλά εξόχως προκλητικά και χυδαία). Το σώμα, όχι η γυναίκα ως ύπαρξη αλλά το σώμα της ως αυτονομημένο είδος προς ερεθισμό των αισθήσεων -και επιβολή του προϊόντος στους χαυνωμένους τηλεθεατές.
Έχουμε λοιπόν δύο επίπεδα: από τη μία την καθημερινή σαβούρα που αποδίδεται με τον όρο «πραγματικότητα», η οποία πρέπει τάχα να παρουσιαστεί σώνει και καλά για ενημέρωση του λαού και από την άλλη τον λουστρα­ρισμένο και αστραφτερό κόσμο της διαφήμισης που με τη σειρά του αποτελεί σαβούρα αλλά την κρύβει το ρούχο της, το κάλυμμα, το περιτύλιγμα, εν τέλει ο ψευδής ή μάλλον ψευδαισθητικός εικονισμός της: στη διαφήμιση όλα είναι ψεύτικα γιατί όλα είναι στημένα και σκηνοθετημένα.
Ένας τέτοιος κόσμος παγιώνει την κατάσταση του εξαρ­τημένου και μαζικού άνθρωπου. Γιατί ο μαζικός αυτός άνθρωπος παρακολουθώντας τα ΜΜΕ δεν βλέπει πουθενά εικόνες που να τον βγάζουν στο ξέφωτο μιας ποιοτικά ανώτερης ζωής. Είναι περικυκλωμένος διπλά. Από τη μια η ρου­τίνα της καθημερινότητας, όπου η πραγματικότητα κινείται μεταξύ εργασιομανίας, νεύρωσης και φυγής, ασφυκτικού ωραρίου και οικονομίας της αγοράς, πλαστών επιθυμιών και καταναλωτισμού-ολοκληρωτισμού. Από την άλλη, η πραγματικότητα των ΜΜΕ όπου τα πράγματα παρουσιά­ζονται διογκωμένα ή υπερτονισμένα, λόγω ανταγωνισμού και δημιουργίας εντυπώσεων, αλλά και επεξεργασμένα μέσα από ένα δημοσιογραφικό λόγο που κατέχεται από το πανίσχυρο σύνδρομο της λεγόμενης ενημέρωσης ανά λεπτό, ανά ώρα και ανά στιγμή για τα δήθεν τρομερά που συμβαίνουν στον κόσμο. Η ενημέρωση αυτή συνδυάζεται με την φυγοπάθεια της επικαιρότητας, η οποία, προπαντός από τότε που υπάρχει τηλεόραση στην Ελλάδα, δηλαδή επί Δικτατορίας, έχει καταστεί ο βραχνάς του κοινωνικού ανθρώπου: με αυτόν ξυπνάει και με αυτόν κοιμάται. Δεν τί­θεται ζήτημα κριτηρίων ή επιλογών. Αυτά είναι ψιλά γράμ­ματα αναγνώσιμα μόνο από δύο-τρεις χιλιάδες Έλληνες. Δεν τίθεται ζήτημα να επιλέξω αυτό ή εκείνο το σημείο της επικαιρότητας. Η επικαιρότητα υπάρχει ολόκληρη με απαι­τήσεις ζηλωτικής θεότητας. Θά την υποστούμε ολόκληρη: αυτή βασιλεύει, αυτή διεισδύει εις νεφρούς και καρδίας, αυτή ανασκάβει τα πάντα· ο φακός, ειδικά τελευταία, δεν αφήνει τίποτε στο σκοτάδι!
Έτσι άλλωστε φτάνουμε στην κατάργηση της προσω­πικής ζωής, με πρότυπο τον «Μεγάλο Αδελφό» (και ό,τι άλλο σχετικό τον διαδέχτη­κε και συνεχίζει ακάθεκτο) που οι εκπομπές του μόνο στην Ελλάδα είχαν οχτώ εκατομμύρια τηλεθεατές! Είναι τέτοια η επέλαση της επικαιρότητας στη ζωή των ανθρώπων που δεν έχουν σχεδόν καθόλου χρόνο για το μη επίκαιρο, δηλαδή για τα αληθινά και ουσιαστικά ζητήματα. Οι άνθρωποι νο­μίζουν στην πλειονότητά τους ότι η πραγματικότητα είναι οι οικονομικοί δείκτες, οι αποφάσεις των πολιτικών και των δημάρχων, τα τρομερά δημόσια έργα, τα μαγειρέματα των επιχειρηματιών, οι συγ­χωνεύσεις εταιρειών. Αυτό που μένει από τους ίδιους είναι ένα ατομικοποιημένο εγώ προσκολλημένο σα στρείδι στα επίγεια, με ένα συναισθηματισμό νοσηρό, με μια διάθεση άμεσης ικανοποίησης επιθυμιών χωρίς ίχνος τις πιο πολλές φορές πνευματικής αίσθησης κι ας μιλούμε δύο χιλιάδες χρόνια τουλάχιστον για τον άνθρωπο ως πνευματική υπό­σταση και για τις διάφορες περιοχές του πνεύματος.Έχουν λησμονήσει ότι αποτελούν προσωπική ύπαρξη, ότι η ζωή τους όταν μείνει εγκλωβισμένη στα εγκόσμια παραδίνεται στην πλήξη και τη νεύρωση.


Πηγή: (Από το βιβλίο «Ο αντιχριστιανισμός», εκδ. Αρμός, Αθήνα 2009), περιοδικό «Πειραϊκή Εκκλησία» Δεκ. 2009,
Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα του «Αντίφωνου», 22 Ιουνίου 2013
http://www.antifono.gr/portal/%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%89%CF%80%CE%B1/%CE%93%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%BB%CE%AC%CF%82-%CE%A3%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82/%CE%93%CF%81%CE%B1%CF%80%CF%84%CF%8C%CF%82-%CE%9B%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%82/4004-i-tileorasi-os-zilotiki-theotita-28.html

Μελέτη ζωής

Εξ αφορμής
Μελέτη ζωής
Σταύρος Ζουμπουλάκης

Σήμερα μπορώ να πω, με μεγάλη προσωπική σιγουριά και με ακόμη μεγαλύτερη άνεση, πόσο αφόρητη μου είναι η περίφημη ιδέα του πλατωνικού «Φαίδωνα» ότι η φιλοσοφία είναι μελέτη θανάτου και πως «οι ορθώς φιλοσοφούντες αποθνήσκειν μελετώσιν». Γνωρίζουμε βέβαια ότι η ιδέα αυτή δεν εκφράζει κανενός είδους νοσηρή σαγήνευση από τον θάνατο, αλλά, καθώς θεμελιώνεται στην πίστη για την αθανασία της ψυχής, σημαίνει τελικά προσδοκία και προπαρασκευή για την αιωνιότητα. Η γαλήνη του Σωκράτη έναντι του θανάτου δεν παρουσιάζεται στον «Φαίδωνα» ως κουράγιο και γενναιοφροσύνη, αλλά φαίνεται να έχει ως πηγή της τη βεβαιότητα για την αθανασία της ψυχής και την ελπίδα για την αιώνια μακαριότητα. Δεν παύει ωστόσο ο θάνατος, όσο και αν δεν επιδιώκεται, να θεωρείται καλός. Ο φιλόσοφος πρέπει να μάθει να φιλιώσει μαζί του και τελικά να τον θέλει.
Περισσότερο αφόρητο όμως μου είναι το γεγονός ότι η ιδέα αυτή διαπότισε τον χριστιανισμό, τη θρησκεία της Ανάστασης, και αλλοίωσε το κήρυγμα του ευαγγελίου του Χριστού, εκείνου που διαβεβαίωσε όσους θέλουν να είναι μαθητές του ότι αυτός ο ίδιος είναι η ζωή («Εγώ ειμί […] η ζωή», Ιω. 14, 10) και ότι ήρθε στον κόσμο για να ζήσουν οι άνθρωποι, να ζήσουν τη ζωή στην πληρότητά της, και με το παραπάνω («εγώ ήλθον ίνα ζωήν έχωσι και περισσόν έχωσι», Ιω. 10, 10). «Και περισσόν»: έτσι, χωρίς άλλο προσδιορισμό, ζωή περίσσια, ζωή πλήρη και ακόμη παραπάνω. Ο ιστορικός χριστιανισμός ωστόσο γέμισε μαυρίλα, άρνηση της χαράς, ασκητική στέρηση, mortificatio, memento mori και μακάβριους χορούς. Η διηνεκής μνήμη του θανάτου θεωρήθηκε θεμέλιο της πνευματικής ζωής. Ο λόγος περί αλλοιώσεως μιας καθαρής αρχικής θέσης, ιδίως όταν πρόκειται για διδασκαλίες με μακρά παράδοση, είναι κατά κανόνα ανιστόρητος και τελικά μάταιος, στο ζήτημα ωστόσο που μας απασχολεί εδώ, δεν μπορούμε να αποφύγουμε τη λέξη «αλλοίωση», όταν όλα αυτά συνδέθηκαν, με διάφορους τρόπους, με το κήρυγμα της Ανάστασης. Για την ευαγγελική διδασκαλία, ο θάνατος όχι μόνο δεν είναι φίλος αλλά είναι ο μεγάλος εχθρός, ο έσχατος εχθρός που πρέπει να νικηθεί και που νικήθηκε από τον Φίλο της ζωής, τον Χριστό, με την Ανάστασή του. Στον σημερινό χριστιανισμό έχουν υποχωρήσει, είν’ αλήθεια, όλα τα παραπάνω θανατερά στοιχεία. Το παράδοξο, εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον, είναι ότι έχει υποχωρήσει παράλληλα –στην Ευρώπη μάλιστα μέχρις εξαφανίσεως– και η πίστη στην Ανάσταση. Το ερώτημα λοιπόν δεν μπορεί παρά να τεθεί: μήπως σε αυτή την απαλλαγή του χριστιανισμού από θανάσιμα χαρακτηριστικά και στην ευαγγελικότερη έκφρασή του έχει συμβάλει ευεργετικά και ο πολιτισμός του Διαφωτισμού και της εκκοσμίκευσης;
Το ζήτημα πάντως δεν είναι πώς να πεθάνουμε, αλλά πώς να ζήσουμε. Ο θάνατος θά ’ρθει που θά ’ρθει, και μακάρι να έρθει όσο γίνεται πιο αργά, σε γήρας πολιόν, και ας είναι, όπως προσεύχεται η Εκκλησία, ανώδυνος, ανεπαίσχυντος και ειρηνικός. Ας μη συγχέουμε την επίγνωση της θνητότητας, μοναδικό γνώρισμα του ανθρώπου και πηγή της δημιουργικότητάς του, με την κάθε είδους θανατοφιλία. Η επίγνωση άλλωστε της θνητότητας δεν μας κάνει από μόνη της καλύτερους ανθρώπους, μπορεί κάλλιστα να μας κάνει μηδενιστές και κυνικά φιλήδονους, όπως το γνώριζε ήδη η Βίβλος: «Φάγωμεν και πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν» (Ησ. 22, 13, 1 Κορ. 15, 32). Η φιλοσοφία δεν (πρέπει να) είναι μελέτη θανάτου αλλά, αντίθετα, vitae meditatio, μελέτη ζωής, όπως ακριβώς έγραφε ο Σπινόζα στην «Ηθική» του (IV, LXVII).
Για τους χριστιανούς ειδικότερα το ερώτημα, το μόνο ουσιαστικά ερώτημα, είναι πώς να ζήσουν, σε τούτο τον κόσμο της φθοράς, ως μάρτυρες της Αναστάσεως, έχοντας μέσα τους τη χαρά της συμφιλίωσης του κόσμου με τον Θεό εν Χριστώ, τη χαρά της τελικής νίκης επί του θανάτου. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Πώς γίνεται; Πώς μεταφράζεται στην καθημερινή ζωή τους; Για να μην πλατειάζουμε άσκοπα: ο μόνος τρόπος της αναστημένης ζωής είναι η απροϋπόθετη αγάπη, η αγάπη που σπάει το σκληρό κέλυφος του εγωισμού και ανοίγεται στον άλλον, που φτάνει να βάλει τον άλλον πάνω από τον εαυτό. Μόνο αυτή η αγάπη λυτρώνει, μόνο αυτή δίνει χαρά, μόνο αυτή τελικά σώζει.
Κανένας συμβιβασμός λοιπόν με τον θάνατο, όπως λέει, ξέροντας για τι πράγμα μιλάει, και ο αδερφικός μου φίλος Σάββας Μιχαήλ, με τον θάνατο σε όλες τις μορφές του, τη σωματική, την ψυχική (μίσος), την κοινωνική (αδικία). Χριστός ανέστη!

Πηγή: εφημερίδα «Η Καθημερινή», 4 Μαΐου 2013
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_04/05/2013_519428

Η εικόνα της Αναστάσεως από τη Νέα Μονή Χίου: http://www.newslog.gr/source/8/lesvosnews

Η Ταφή [ή ο Παράδεισος...]

 

Η ταφή

Τάσος Λειβαδίτης

Πέθανε ύστερα από λίγες μέρες. Τον θάψαμε στην άκρη ενός παλιού κοιμητηριού, δυό άνθρωποι όλοι κι όλοι κι ένα περαστικό αδέσποτο σκυλί που είχε σταθεί και μας κοιτούσε. Έβρεχε.
Έτσι, κάθε που βλέπω τώρα ένα σκυλί, ξέρω κατά πού πέφτει ο Παράδεισος.
 

Από την ποιητική συλλογή: «Ο τυφλός με τον λύχνο» (1983).
Από το βιβλίο: Τάσος Λειβαδίτης, «Ποίηση, τόμος τρίτος», Κέδρος, Αθήνα 1988, σελ. 165.

Το αναδημοσιεύω από το μπλογκ «Αλωνάκι της Ποίησης» (http://alonakitispoiisis.blogspot.gr/). Οι αγγύλες στον τίτλο δικές μου.

Χριστιανοί και Ναζισμός
Θανάσης Ν. Παπαθανασίου

Για τους Χριστιανούς η ιστορία προχωρά ως εκτύλιξη μιας αναμέτρησης: κάθε λεπτό –ασταμάτητα– η Ανάσταση αναμετράται με τη θανατίλα του παλιού κόσμου. Υπάρχουν, ωστόσο, και στιγμές με μια ένταση ξεχωριστή ένταση, με μια κρισιμότητα αποκαλυπτική: Είναι οι στιγμές στις οποίες εγείρεται με ορμή ένα αντι-ευαγγέλιο και ο άνθρωπος καλείται να διακρίνει μεταξύ αυτού του αντι-ευαγγελίου και του ευαγγελίου του Χριστού, και να ξεκαθαρίσει με ποιο συντάσσεται, ποιο αποτάσσεται.
Ο Ναζισμός, μόρφωμα του 20ού αιώνα και ήδη παρών στον 21ο, εδράζεται στην αρχαία αποστασία. Στην αυτοθέωση μέσω της ισχύος, στην απόρριψη της «εξ ενός αίματος» συγγένειας πάντων των ανθρώπων, στην εξολόθρευση του αδύναμου ως ελαττωματικού. Αυτή η πίστη, που συμποσούται στην ανακήρυξη της γενέθλιας γη και του φυλετικού αίματος σε πηγές του νοήματος, αποτελεί αντίποδα του εκκλησιαστικού γεγονότος. Η χριστιανική συνείδηση οφείλει να είναι σαφής. Και ακριβώς γι’ αυτό προκύπτει θεόρατο πρόβλημα όταν, ευθέως ή εμμέσως, με θράσος ή με κρυφτούλι λέξεων, συνειδήσεις Χριστιανών συντάσσονται με αυτό(ν) που εκ της ταυτότητός τους αποτάσσονται.
Ενδεικτικό αυτής της αποκαλυπτικής έντασης είναι ο τρόπος με τον οποίον αντιμετώπισε το ανίερο αγκάλιασμα εθνικισμού και εκκλησίας ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς, δέκα χρόνια πριν την άνοδο του Χίτλερ στην καγκελαρία. Τα σχετικά αποσπάσματα έχουν αναδημοσιευτεί πολλάκις. Η συγκυρία, όμως, στην οποία βρίσκεται η χώρα μας σήμερα, μας ικανώνει να προσέξουμε ιδιαίτερα τους σκληρούς και ατόφια θεολογικούς χαρακτηρισμούς τους, με τους οποίους δείχνει ότι το ζήτημα δεν αφορά ένα σφάλμα παραπάνω, ένα σφάλμα παρακάτω, αλλά καθαυτή την παραμονή των εκκλησιαστικών ανθρώπων στην αλήθεια του Χριστού ή την έξοδό τους από αυτήν.
«Αποτελεί βλασφημίαν, ασυγχώρητον βλασφημίαν εναντίον του Χριστού και του Αγίου Πνεύματος, το να κάμωμεν την Εκκλησίαν ένα εθνικόν ίδρυμα […]. Ο σκοπός της είναι υπερεθνικός, οικουμενικός, πανανθρώπινος: να ενώση εν τω Χριστώ όλους τους ανθρώπους, όλους άνευ εξαιρέσεως εθνικότητος ή φυλής ή κοινωνικού στρώματος. “Ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην […]”». «Είναι πλέον καιρός, είναι η δωδεκάτη ώρα, να παύσουν οι εκκλησιαστικοί μας αντιπρόσωποι να είναι αποκλειστικά δούλοι του εθνικισμού, και να γίνουν αρχιερείς και ιερείς της Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Η από τον Χριστόν δοσμένη και από τους Αγίους Πατέρας πραγματοποιημένη αποστολή της Εκκλησίας είναι: να φυτεύεται και να καλλιεργήται μέσα εις την ψυχήν του λαού μας η αίσθησις και η επίγνωσις ότι κάθε μέλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι πρόσωπον καθολικόν, πρόσωπον αιώνιον και θεανθρώπινον· ότι είναι του Χριστού και δια τούτο αδελφός όλων των ανθρώπων και διάκονος όλων των ανθρώπων και των κτισμάτων. Αυτός είναι ο από Χριστού δεδομένος σκοπός της Εκκλησίας· κάθε άλλος σκοπός δεν είναι από τον Χριστόν αλλ’ από τον αντίχριστον».[1]
Ο π. Ιουστίνος δεν περιμένει να βρει τον αριθμό 666 πάνω στον εθνικισμό, για να τον χαρακτηρίσει προϊόν του αντιχρίστου! Και ποιος χαρακτηρισμός θα μπορούσε να είναι πιο εύστοχος από το «αντί-χριστος» για να σημάνει με διαύγεια την παντελή διαστροφή της εκκλησιαστικής συνείδησης, την οποία μάλιστα ο Πόποβιτς τολμηρά εξισώσει με το μοναδικό ασυγχώρητο –κατά το ευαγγέλιο- αμάρτημα, δηλαδή τη βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος; Ούτε και γιατρεύει πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν το να βρίσκεται κάποιος στον επισκοπικό θρόνο. Αυτομάτως συμβαίνουν όλα τα πράγματα στη μαγεία, αλλά ουδέν στην Εκκλησία. Ο οιοσδήποτε χειροτονημένος, λοιπόν, που κομπάζει ότι είναι προεστώς του ευχαριστιακού δείπνου και ταυτοχρόνως επαινεί τον εθνικισμό ως πατριωτισμό, δεν είναι και αληθώς επίσκοπος της Εκκλησίας του Χριστού! Καλείται να μετανοήσει, ώστε να δυνηθεί έτσι να γίνει αληθινά ιερωμένος της! Επί πλέον, στο ευαγγέλιο η «ενδεκάτη ώρα» σημαίνει αυτό που σήμερα λέμε «στο παρά πέντε», σημαίνει δηλαδή την έσχατη ευκαιρία του ανθρώπου για να ανταποκριθεί στο χρέος του. «Δωδέκατη ώρα» είναι η επόμενη στιγμή, η στιγμή της Κρίσης. Ο Πόποβιτς, λοιπόν, θεωρεί ότι με την κρισιμότητα του ζητήματος αυτού βρισκόμαστε στη δωδεκάτη ώρα! Με αυτήν, άλλωστε, την αίσθηση η Σύναξη έχει δημόσια ζητήσει από τον Νοέμβριο του περασμένου έτους την καταδίκη του ναζισμού, σε κάθε του εκδοχή και μεταμφίεση (τ. 124 / 2012, σ. 82) […].
Στις σελίδες […] που ακολουθούν προσεγγίζονται παράμετροι του ζητήματος, όπως αυτό ορθώνεται μπροστά μας σήμερα. Από τη μια αναζητούνται οι χρόνιες αλλοιώσεις του εκκλησιαστικού φρονήματος, οι οποίες ευθύνονται για τη σημερινή απήχηση του εθνικοσοσιαλιστικού πνεύματος σε εκκλησιαστικούς χώρους, και από την άλλη φωτίζεται η ιστορία, για να διδάξει πότε και πώς τα αντανακλαστικά των Χριστιανών ίστανται εναργή ή βουλιάζουν μέσα στη σύγχυση και την εθελοδουλία. Με βαθειά την πεποίθηση ότι κάθε ολοκληρωτισμός είναι απανθρωπία, τα κείμενα του τεύχος πασχίζουν να είναι ταυτόχρονα μαρτυρία και σπουδή, ώστε να συνδράμουν ουσιαστικά την ορθοστασία όσων δεν είναι πρόθυμοι να κλίνουν γόνυ στα είδωλα των ταγμάτων εφόδου.
«Η Ορθόδοξη Εκκλησία, πιστή στο Αρχέτυπό της [την Αγία Τριάδα], καλείται […] να κηρύττη με θάρρος μέσα στον ενθουσιασμό και του πιο δίκαιου πολέμου την αγάπη, την κατανόηση, την Ειρήνη, αλλά και μέσα στο πιο στυγνό δικτατορικό καθεστώς το απαραβίαστο των δικαιωμάτων του ανθρώπου, την ιερότητα του ανθρωπίνου προσώπου, την Ελευθερία. Το αν δε μιά Εκκλησία κρύττει παντού και πάντοτε, ανεξάρτητα από τις ιστορικές συνθήκες στις οποίες βρίσκεται, το ιδανικό αυτό και στις δυό του πτυχές, αποτελεί κριτήριο της ορθοδοξίας της…»[2].


[1] Αρχιμ. Ιουστίνου Πάποβιτς, Άνθρωπος και Θεάνθρωπος. Μελετήματα Ορθοδόξου θεολογίας (μτφρ. ιερομ. Αθανασίου Γιέβτιτς), εκδ. Αστήρ, Αθήναι 1974, σσ. 55-56.
[2] Παναγιώτης Νέλλας, «Τρεις βιβλικές προϋποθέσεις στο πρόβλημα Ορθοδοξία και Πολιτική», Μαρτυρία Ορθοδοξίας 1971, εκδ. Εστίας, σ. 179.

Από το προλογικό του τεύχους 125 του περιοδικού «Σύναξη».


Πηγή: μπλογκ Μανιφέστο, 9 Μαρτίου, 2013
http://manifestomag.wordpress.com/2013/03/09/%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%AF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82/